Lista leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia obejmuje tabletki poronne, misoprostol i mifepriston od 2005 roku. [1]
Dostępo do podstawych leków jako część prawa do najlepszej opieki medycznej (“prawo do zdrowia”) jest mocno ugruntowanym prawem człowieka wywodzącym się z wielu porozumień międzynarodowych, takicj jak:
- Uniwersalna Deklaracja Praw Człowieka: artykuł 25.1 z 1948 r.
- Międzynarodowa Konwencja w sprawie eliminacji wszystkich form dyskryminacji rasowej: artykuł 5 (e) (iv) z 1965 r.
- Międzynarodowy Pakt Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych: artykuł 12.1 z 1966 r.
- Konwencja w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet: artykuły 11 (1) (f), 12 and 14 (2) (b) z 1979 r.
- Konwencja o prawach dziecka: artykuł 24 z 1989 r.
Międzynarodowa konwencja w sprawie ochrony praw wszystkich pracowników migrujących i członków ich rodzin: artykuły 28, 43 (e) i 45 (c) z 1990 r.
W październiku 2011 roku Anand Grover, Specjalna Sprawozdawczyni ds. Prawa do Zdrowia przedstawiła Zgromadzeniu Ogólnemu Organizacji Narodów Zjednoczonych raport, w którym pisze “Karna penalizacja i orgraniczanie dostępu do przerywania ciąży są paradygmatycznymi przykładami niedopuszczalnych barier w realizacji praw kobiet do zdrowia i muszą zostać wyeliminowane. Te prawa naruszają godność i autonomię kobiet poprzez ścisłe ograniczanie ich możliwości podejmowania decyzji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego.” [3]
Komentarz Ogólny nr 22 (2016) o prawie do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego (art. 12 Międzynarodowego Paktu Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych) wskazuje, że “Podstawowe leki również powinny być dostępne, włączając w to szeroki wachlarz metod antykoncepcji, takich jak prezerwatywy i antykoncepcja awaryjna, leki do aborcji i opieki po terminacji ciąży, oral leki, włączając w to preparaty generyczne, służace do prewencji i leczenia chorób przenoszonych drogą płciową i HIV.” [4]
W dniu 30 października 2018 roku Komitet Praw Człowieka w Komentarzu Ogólnym Nr 36 (2018) wskazał interpretację art. 6. Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych mówiacego o prawie do życia:
“Strony Paktu nie powinny wprowadzać nowych barier i powinny usunąć istniejące przeszkody, które blokują dostęp kobiet i dziewcząt do bezpiecznej i legalnej aborcji, włączając w to bariery spowodowane stosowaniem tzw. “klauzuli sumienia” przez poszczególnych pracowników systemu ochrony zdrowia. Strony Porozumienia powinny skutecznie chronić życie kobiet i dziewcząt przed psychcznymi i fizycznymi zagrożeniami wynikającymi z niebezpecznej aborcji.”
[1] http://apps.who.int/iris/bitstream/10665/93142/1/EML_18_eng.pdf
[2] http://www.who.int/medicines/areas/human_rights/en/
[3] https://www.un.org/press/en/2011/gashc4018.doc.htm
[5] http://apps.who.int/gb/bd/PDF/bd47/EN/constitution-en.pdf?ua=1